مبانی مهم در دفاع شخصی و شناخت موقعیت

مبانی مهم در دفاع شخصی و شناخت موقعیت

برخورد فیزیکی :
خب می رسیم به بخش برخورد فیزیکی یعنی همان 10 درصد از کل(دفاع شخصی)که صحبتش راکرده بودیم. همانطور که پیشتر هم اشاره شد، هدف اصلی شما باید این باشد که اصولا به این مرحله که همان وضعیت قرمز است نرسید ، اما به هرحال ممکن است زمانی مجبور شویم که به طور فیزیکی از خوددفاع کنیم.
ما به هیچ عنوان کسی را تشویق به درگیری فیزیکی که همان نقطه قرمز است نمیکنیم ، اما چند نکته و ترفند ساده را با هم مرور می کنیم که اگر مجبور به اقدام فیزیکی شدید حداقل کمی هدفمند تر از یک فرد عادی عمل کنید. این را هم بدانید که هیچ رزمی کار پیشرفته و هیچ متخصص دفاع شخصی عاقلی، هرگز از یک درگیری واقعی استقبال نمیکند. چراکه به خوبی می داند اینگونه درگیری ها برای هیچ کس حتی یک فرد آموزش دیده بدون ریسک و خطر نیست. حاضرم به شما تضمین بدهم که حتی خیلی از قهرمانان ورزش های رزمی هم در یک درگیری واقعی ممکن است به راحتی آسیب ببینند ، پس باز هم تاکید می کنم هدف اصلی شما در دفاع شخصی حتی اگر دوره های عملی آن را گذرانده و یا در رشته های رزمی سررشته داشته باشید باید این باشد که از درگیری فیزیکی اجتناب کرده و تا حد امکان به وضعیت قرمز نرسید.

1- قاطعانه عمل کنید :به طور کلی در بخش درگیری فیزیکی یا دست به عمل نزنید یا اگر می زنید قاطع و سریع باشید. تفکر در مورد پیامدهای احتمالی ضربه شما مثل آسیب دیدگی شدید طرف مقابل و پیامدهای حقوقی و قانونی آن مربوط به قبل از تصمیم به عمل است، اما وقتی تصمیم گرفتید دیگر قاطعانه عمل کنید.

2- فاصله ایمن : فاصله ایمن را همیشه با طرف مقابل حفظ کنید و به محض آنکه وی از خط قرمز عبور کرد آماده عکس العمل باشید. گاهی اوقات تاکید می کنم فقط گاهی اوقات در این شرایط حساس و خطرناک اگر حس می کنید که حمله او قطعی است پیشدستی کردن در حمله فکر بدی نیست. چون طرف مقابل پس از حمله طبیعتا انتظار عکس العمل از طرف شما را دارد و از نظر ذهنی برای آن آماده است. اما قبل از اقدام، طبیعتا انتظار حمله ای از طرف شما را ندارد و اگر با آن مواجه شود احتمال غافلگیر شدن او بالاست.

3-  نوع ایستادنتان خیلی مهم است : در هنگام خطر وقوع درگیری فیزیکی، هرگز در وضعیتی شبیه به وضعیت
پاهای جفت شده نایستید. در تصویر شماره یک همانطور که می بینید پاها هم عرض هم بوده و فاصله آنها از هم نیز چندان مناسب نیست. اینگونه ایستادن بدترین وضعیت ایستادن در درگیری است چون براحتی با یک فشار، هل دادن یا کشیدن توسط طرف مقابل، تعادلتان به هم خواهد خورد.
همیشه سعی کنید بین پاهایتان هم عرضی و هم طولی کمی فاصله باشد. برای مثال پاها را به اندازه عرض شانه از هم باز کنید، سپس یکی از پاها را به اندازه دو برابر عرض شانه به عقب ببرید.
حالت پاهای شما چیزی شبیه به تصویر زیر شماره دو خواهد شد. در این صورت، هم بدن شما از تعادل بهتری برخوردار خواهد بود و هم با بازی کردن و انتقال وزن بین پاها می توانید تعادل خود را نسبت به فشار حریف تنظیم کنید.
مثلا زمانی که طرف مقابل قصد دارد شما را به سمت خودش بکشد،شما می توانید کمی فاصله پاها را از هم بیشتر کرده و سپس با خم کردن زانوی عقبی، بیشتر وزن خود را روی پای عقب بی اندازید و زمانی که می خواهد شما را به سمت عقب هل بدهد، با خم کردن زانوی پای جلویی، بیشتر وزن خود را روی پای جلو بی اندازید. اگر به درستی این انتقال وزن را انجام دهید، کار برای طرف مقابل هرچقدر هم که از شما قوی تر باشد، مشکل خواهد شد.

زمانی هم که کسی سعی دارد شما را از روی زمین بلند کند، بهتر است هر دو زانوی خود را خم کنید،یعنی مرکز ثقل بدنتان را به زمین نزدیک تر کنید در این حالت گویی وزن شما چند برابر می شود.

4 - ذهنتان آماده باشد، ممکن است آسیب ببینید : بدانید که ضربه زدن به یک فرد همیشه آسان نیست اولا که او یک جسم ثابت مثل کیسه بوکس نیست، متحرک است و سعی می کند از خودش دفاع کند بعد هم در یک درگیری فیزیکی، وقتی شما با عضوی از بدنتان به طرف مقابل ضربه می زنید، احتمال اینکه آن عضو شما هم آسیب ببینید بالاست. فیلم های تخیلی رزمی را فراموش کنید! برخی از بوکسورهای حرفه ای بوده اند که وقتی بیرون از رینگ درگیر شده و با مشت به طرف مقابل حمله کرده اند، انگشتانشان شکسته است ، پس از لحاظ روانی خودتان را آماده کنید ممکن است هنگام ضربه زدن، همان عضوی که با آن ضربه می زنید هم آسیب ببیند!

5 - هدفمند ضربه بزنید : وقتی فیزیکی درگیر می شوید، یکی از مهم ترین نکاتی که باید به آن توجه کنید این است که هدفمند ضربه بزنید. اکثر افراد وقتی مورد حمله قرار می گیرند فقط به تقلا کردن، دست و پا زدن و مشت و لگد زدن های بی هدف مشغول می شوند که عموما نتیجه ای جز تحلیل رفتن انرژی و در نهایت مجبور به تسلیم شدنشان ندارد. شما باید با توام قوایتان حتی اگر ضربه ها را درست و اصولی اجرا نمی کنید مصرف کنید . حال ببینید هدفمند ضربه بزنید یعنی چه؟ 
در بدن انسان بعضی از اعضا نسبت به سایر بخش های بدن آسیب پذیر ترند، همچنین نقاطی در بدن ما هست که نسبت به ضربه یا فشار بسیار حساس است. در یک مبارزه، با ضربه زدن به این نقاط یا اعضاء می توان نتیجه بهتری گرفت. البته این مبحث بسیار گسترده و کاملا از بحث فعلی ما خارج است. در ادامه مطلب با برخی از نقاط و اعضایی که ضربه به آنها موثرتر از ضربه زدن به نقاط و اعضای عضلانی بدن است آشنا می شویم.

چشمها : در مواقعی که با خطر مرگ و زندگی مواجه هستید و فکر عواقبش را هم کرده اید از بهترین گزینه ها برای هدف قرار گرفتن چشمهای مهاجم هستند. هیچ کس نمی تواند در برابر یک حمله موفق به چشمهایش مقاومت کند. فردی که چشمهایش هدف قرار بگیرد برای لحظاتی هم که شده شما را رها خواهد کرد. با نوک انگشتان می توان چشمها را مورد هدف قرار داد.
مناطق حساس صورت که در تصویر زیر برخی از نقاطی که ضربه به آنها موثر است را می بینید. گیجگاه، استخوان فک، منطقه لب، بالای لب و بینی، سیب آدم و ... از جمله مناطقی هستند که می توان هدف قرار داد و باید متذکر شوم به اینکه با کدام قسمت از بدن به این نقاط ضربه بزنیم . قبلا اشاره شده که ضربه با مشت معمولی خصوصا به قسمت های سخت و استخوانی بدن می تواند به شکستن انگشتان و آسیب دیدگی خود شما منجر شود. به همین خاطر در دفاع شخصی توصیه می شود برای ضربه زدن به این نقاط و البته خیلی از نقاط دیگر از قسمت هایی مثل قسمت گوشتی و نرم دست مشت شده و یا تیغه دست استفاده کنید. همچنین از برخی از وسایل روزمره که ممکن است دم دستتان باشد مثل دسته کلید، ریموت کنترل،گوشی موبایل، شیشه عطر و ادکلن و امثالهم هم می توانید به عنوان سلاح استفاده کنید! اگر روزنامه و مجله ای دم دستتان باشد می توانید سریعا آن را لوله کرده و به صورت شلاقی به صورت فرد مهاجم ضربه بزنید، ضربه با اجسام سخت مثل نمونه هایی که اشاره شد به روی دست که کاملا استخوانی است هم درد بسیار شدیدی ایجاد می کند. ساق پا هم یکی از نقاط استخوانی است که ضربه به آن با اجسام سخت درد مشابهی را موجب خواهد شد. اگر در زمان خطر چیزی مثل یک تکه چوب یا میله به دستتان افتاد، می توانید ساق پاهای او را هدف بگیرید و با تمام قوا ضربه بزنید. اگر در خیابان باشید و کفش به پا داشته باشید می توانید با نوک کفش هم به ساق پاهای او حمله کنید.
انگشت : اگر با مهاجم گلاویز شده اید سعی کنید انگشتان او را به دست بیاورید مسلما هرچه تعداد انگشتانی که در اختیار می گیرید کمتر باشد، شکستن آن هم راحت تر است مهاجم را گرفته و با تمام قوا به سمت عقب فشار و پیچاندن انگشت به سمت عقب راحت تر باعث شکستن آن می شود و اگر نشد به هر سمتی که می توانید فشار داده یا بپیچانید. مفصل و استخوانی راحت تر از این در بدن او برای شکستن پیدا نخواهید کرد!
ضربه با زانو ها هم سلاح های خوبی است و با استفاده از آن هنگامی که مهاجم میخواهد با شما گلاویز شده یا شما را بغل کند، هم می توانید بین خودتان و او فاصله ایجاد کنید و هم به زیر شکم (آلت تناسلی) یا کشاله ران او ضربه بزنید.
جیغ کشیدن، چنگول کشیدن، نیشگون گرفتن، کشیدن مو، گاز گرفتن و... هم فراموش نشود! فکر نکنید اینها خیلی بچه گانه است، اینها نخستین و غریزی ترین روش های مبارزه در انسان است! منتهی از این روشها ترجیحا فقط در مواقعی استفاده کنید که فرصت فرار دارید، یعنی یک چنگول کشیدن و با استفاده از فرصت بوجود آمده فرار از موقعیت خطر در زمان های دیگر استفاده از این روشها چون عموما آسیب جدی به طرف مقابل نمی رساند، فقط ممکن است به عصبانیت بیشتر و اعمال خشونت بیشتر از طرف او منجر شود.
البته ابزار و وسایل ویژه ای هم برای دفاع شخصی تولید شده اند که شاید با خیلی از آنها آشنا باشید. وسایلی مثل اسپری های گاز فلفل، شوکر و غیره. خب، نکته اولی که باید درنظر داشته باشید این است که تهیه و حمل بسیاری از این وسایل در بسیاری از کشورها برای افراد عادی قانونی نیست و در ایران هم همینطور و البته جدای از این حتی اگر برای شما امکان حمل و استفاده قانونی از این وسایل محیا است، توجه به چند مورد ضروری است؛ اولا هیچگاه هیچ سلاح یا ابزار جای مهارت های اصلی دفاع شخصی را نمی گیرد. شما همواره نمی توانید در همه جا این وسایل را با خود حمل کنید. بنابراین حساب کردن روی این ابزار فقط به عنوان یک مکمل دفاعی قابل قبول است نه بیشتر. بعد هم دقت کنید که هر کدام از این وسایل معایب یا مزایایی دارند، پس باید به دقت روش استفاده صحیح از آنها را بیاموزید. مثلا شوکرهای الکتریکی فقط در فواصل نزدیک قابل استفاده اند و اگر طرف شما دچار مشکلات قلبی باشد یا در بدنش پلاتین و... داشته باشدممکن است حتی جان خود را در صورت استفاده شما از شوکر از دست بدهد. اسپرهای دفاع شخصی را هم نباید در محیط های بسته مثل داخل اتومبیل استفاده کرد چون ممکن است خودتان هم در معرض خطر قرار بگیرید. به عنوان یک ترفند، گاهی اوقات در شرایط بحرانی ممکن است بتوانید از اسپری های معمولی و اسپرهای خوشبو کننده و... هم استفاده کنید! درواقع بخشی از اثر سریع اسپرهای دفاع شخصی تاثیر روانی است، یعنی ممکن است اگر شما از اسپری معمولی هم استفاده کنید، طرف مقابل با این تصور که شما از اسپری گاز فلفل استفاده کرده اید از لحاظ روانی آسیب پذیر شده و حداقل برای لحظاتی شما را رها کند. اسپریهای خوشبو کننده عموما دارای الکل هستند که اگر موفق به اسپری کردن آنها در چشمان مهاجم شوید می تواند باعث سوزش چشم او شده و همانطور که اشاره شد، حداقل برای لحظاتی برای شما زمان بخرد. البته دقت داشته باشید که معمولا اسپری های دفاع شخصی از راه تنفس وارد بدن مهاجم می شوند و تاثیر خود را می گذارند، اما در مورد اسپرهای معمولی شما باید بتوانید آنها را به درون چشمها اسپری کنید که چون طرف مقابل احتمالا غریزی از چشمهایش محافظت خواهد کرد، عموما شانس چندانی برای این کار نخواهید داشت. اما اگر اسپری دم دستتان بود، به امتحانش می ارزد!
در آخر میگویم که حمل سلاح هایی مثل چاقو اصولا توصیه نمی شود چون هم ممکن است ناخواسته در یک درگیری مرتکب قتل شوید و هم ممکن است از سلاح خودتان برعلیه خودتان استفاده شود.